Ο εκδοτικός οίκος του μυθιστορήματος αρχικά φοβόταν ότι θα «πατώσει»..
Ο εκδοτικός οίκος του μυθιστορήματος «Κουρδιστό Πορτοκάλι» είχε σοβαρότατες αμφιβολίες ως προς την κυκλοφορία ενός από τα σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα, επειδή φοβόταν πως θα «πατώσει».
Αυτό προκύπτει από ένα έγγραφο εσωτερικής αλληλογραφίας που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και αφορά στις εντυπώσεις της υπεύθυνης εκδόσεων του βρετανικού οίκου Heinemann, ο οποίος τελικά κυκλοφόρησε το βιβλίο το 1962.
Σύμφωνα με το σημείωμα της Μέιρ Λιντ (που ήταν η πρώτη που διάβασε το χειρόγραφο) προς τον εκδότη με ημερομηνία «Σεπτέμβριος 1961» (σχεδόν έναν χρόνο πριν από την έκδοση), «με λίγη τύχη το βιβλίο θα μπορούσε να πουλήσει αρκετά ή να πατώσει εντελώς. Δεν βλέπω μέση οδό», επισημαίνοντας πως «όλα θα εξαρτηθούν από το κατά πόσο ο αναγνώστης θα καταλάβει γρήγορα την πλοκή του βιβλίου και την αργκό που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας του», και χαρακτηρίζοντας το μυθιστόρημα ως «πολύ κυνικό».
Τελικά, ευτυχώς ο εκδότης δεν έλαβε υπόψη του το σημείωμα της Λιντ και το μυθιστόρημα του Άντονι Μπέρτζες κυκλοφόρησε λίγους μήνες μετά, έστω κι αν αρχικά πούλησε ελάχιστα αντίτυπα. Η δικαίωση του Βρετανού συγγραφέα, που πέθανε το 1993, ήρθε μια δεκαετία ακριβώς μετά, το 1971, όταν το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» γυρίστηκε ταινία σκηνοθετημένη από τον Στάνλεΐ Κιούμπρικ, αποκτώντας, έκτοτε, «καλτ στάτους».
Oχι πως το έργο, αυτό καθαυτό, δεν είναι αρκούντως προβοκατόρικο και αμφιλεγόμενο: γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο και σε μια αργκό εκδοχή της αγγλικής, εμπλουτισμένης με στοιχεία της ρωσικής, τη «νάντσατ», πραγματεύεται τις περιπέτειες του 15χρονου Αλεξ και της παρέας του.
Οι τέσσερις «ντρούγκηδες» (που προκύπτει από την αντίστοιχη ρωσική για τη λέξη «φίλοι») έχουν ως «χόμπι» τους βανδαλισμούς, τις κλοπές και τον βασανισμό αθώων ανθρώπων χωρίς λόγο. Ο Αλεξ τελικά συλλαμβάνεται και το υπουργείο Εσωτερικών τον επιλέγει ως πειραματόζωο για να υποστεί μια πρωτοποριακή ιατρική θεραπεία, με βάση τις επανειλημμένες ακροάσεις έργων του αγαπημένου του μουσουργού Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, με στόχο να σταματήσει να εγκληματεί και να «γίνει ξανά άνθρωπος». Βγαίνει στα 18 του από το ίδρυμα έχοντας μετατραπεί σε ένα «κουρδιστό πορτοκάλι» που ελέγχεται από το κράτος.
Τόσο το βιβλίο, όσο και η ταινία θεωρήθηκαν ακραία για την εποχή τους και απαγορεύτηκαν σε αρκετές χώρες, ενώ ο ίδιος ο Κούμπρικ, ενοχλημένος από την απαγόρευση, είχε ζητήσει η ταινία του να μην προβληθεί στην Βρετανία παρά μόνο μετά τον θάνατό του.
