Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2012

«Τρικυμία» σε σώμα και ψυχή

Βασισμένη στο ομότιτλο σαιξπηρικό έργο είναι η όπερα του σύγχρονου βρετανού συνθέτη Τόμας Αντές που προβάλλεται σε Αθήνα  και Θεσσαλονίκη από τη Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης.


Ο Βρετανός Τόμας Αντές δεν είναι, ασφαλώς, ο πρώτος συνθέτης που θέλησε να γράψει μια όπερα βασισμένη στην «Τρικυμία». Το έργο του Σαίξπηρ έχει κατά καιρούς εμπνεύσει ουκ ολίγους δημιουργούς, από τον Πέρσελ ως τον Σιμπέλιους και από τον Λίγκετι ως τον Μπέριο. Οπως μαρτυρά όμως η εντυπωσιακή πορεία που έχει διαγράψει από το 2004, όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου, ως σήμερα, η όπερα του 41χρονου Αντές ήρθε για να μείνει.

Στο πλαίσιο του δημοφιλούς προγράμματος των μεταδόσεων της Μητροπολιτικής Οπερας της Νέας Υόρκης (The Met: Live in HD), οι φίλοι του είδους στη χώρα μας έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την εφετινή, νέα παραγωγή της Met, σε μουσική διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη και σε σκηνοθεσία του διάσημου Γαλλοκαναδού Ρομπέρ Λεπάζ.
Η πορεία του Τόμας Αντές στο μουσικό στερέωμα είναι αναγνωρίσιμα εξελικτική: ξεκίνησε ως παιδί-«θαύμα», συνέχισε ως πολλά υποσχόμενος νέος δημιουργός και σήμερα, αν και πολύ νέος ακόμη, θεωρείται ήδη ο σημαντικότερος σύγχρονος συνθέτης της Βρετανίας μοιράζοντας τον χρόνο του μεταξύ Λος Αντζελες και Λονδίνου.
Η «Τρικυμία» είναι η δεύτερη όπερά του και απετέλεσε παραγγελία της Βασιλικής Οπερας της Αγγλίας στα τέλη της δεκαετίας του '90, σε συνέχεια της επιτυχίας της πρώτης απόπειρας του Αντές στο είδος, του «Powder Her Face». Αναζητώντας ιδέες για το νέο του εγχείρημα ο συνθέτης παρακολούθησε το ανέβασμα της σαιξπηρικής «Τρικυμίας» στο θέατρο Almeida του Λονδίνου το 2000 σε σκηνοθεσία Τζόναθαν Κεντ και κατέληξε στο θέμα, εξασφαλίζοντας για το λιμπρέτο τη συνεργασία της Αυστραλής Μέρεντιθ Οουκς.
Η όπερα παραμένει πιστή στο πνεύμα του Σαίξπηρ, ωστόσο οι διαφορές με το έργο δεν λείπουν. Από την πρώτη παρουσίασή της στο Λονδίνο ως σήμερα έχουν κατά καιρούς γραφεί πολλά για τη μουσική του Αντές, η οποία, κατά κοινή ομολογία, αποτελεί το μεγάλο «ατού» του έργου. Ο ίδιος δεν ανήκει στην κατηγορία των συνθετών που ανακαλύπτουν νέες μουσικές φόρμες ή γράφουν για ασυνήθιστα σύνολα.
«Είναι καλύτερα να γράφεις μια νότα και να ανησυχείς για την πρωτοτυπία αργότερα, αντί να προσπαθείς να ανακαλύψεις εκ νέου τον τροχό με κάθε κομμάτι που γράφεις» δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Αντές, ο οποίος αυτόν τον καιρό δουλεύει πάνω στην τρίτη του όπερα, βασισμένη στην ταινία του Λουίς Μπουνιουέλ «Ο εξολοθρευτής άγγελος». «Η παραδοσιακή ορχήστρα», συνέχισε, «μπορεί να αντιπροσωπεύσει κατά 100% το ανθρώπινο σώμα και την ψυχή. Το βιολί εκφράζει ακόμη κάτι αληθινό με τον ίδιο τρόπο που το εξέφραζε και τον 18ο αιώνα».


πότε & πού:
Η «Τρικυμία» του Τόμας Αντές προβάλλεται στις 14/11 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του προγράμματος των μεταδόσεων της Μητροπολιτικής Οπερας της Νέας Υόρκης (The Met: Live in HD), με την υποστήριξη του ομίλου ΑΝΤ1.