Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Το Βουνό και η Ηχώ


Εκτός από το κλειδί του Σολ, στην περιπέτεια του οποίου θα αναφερθούμε προσεχώς, ένα άλλο βασικό κλειδί για το τραγούδι στην τάξη είναι ο αντίλαλος, η ηχώ. Ξεκινά ως παιχνίδι: τα παιδιά είναι το βουνό, κι εγώ πάω μια βόλτα εκεί. «Ω, τι ωραία μέρα για εκδρομή!» - «Ω, τι ωραία μέρα για εκδρομή!» ή «Καλημέρα βουνό!» - «Καλημέρα βουνό» (έκπληξη στο πρόσωπό μου). «Μιλάει το βουνό;» - «Μιλάει το βουνό;». «Μπα, ιδέα μου θα ‘ναι» - «Μπα, ιδέα μου θα ‘ναι»…

Σιγά-σιγά, και όσο ο «διάλογος» εξελίσσεται και το βουνό το διασκεδάζει τρελά, η έκπληξή μου μετατρέπεται σε εκνευρισμό, μέχρι που αποδέχομαι πως το βουνό μιλά και δοκιμάζω να ακούσω αν τραγουδά κι όλας! Απευθύνομαι σ’ αυτό τραγουδιστά και τα παιδιά με μιμούνται. Οι πρώτες τραγουδιστές φράσεις, βασισμένες σε απλούς μελωδικούς σχεδιασμούς, ίσως και ως προετοιμασία για το μελωδικό-ρυθμικό υλικό που θέλω να εισάγω, σχετίζονται με την επικοινωνία μου με το βουνό – «Ωραία, λοιπόν» - «Ωραία, λοιπόν», «Έχω μια ιδέα» - «Έχω μια ιδέα», «ΕΓΩ έχω την ιδέα!» - «ΕΓΩ έχω την ιδέα», «Τέλος πάντων» - «Τέλος πάντων», …

Έτσι η πόρτα (τα αυτιά τους) είναι ανοιχτή για το πρώτο υλικό, αναλόγως με το επίπεδο και τους στόχους. Ένα διάστημα τρίτης (Σολ – Μι), ένα πεντάχορδο (Ντο – Ρε – Μι – Φα – Σολ), η μελωδία ενός κανόνα, το τραγούδι της ημέρας, κλπ. Ό,τι τραγουδιέται επαναλαμβάνεται με τα λόγια του, αλλά και σε σολφέζ. Στη συνέχεια γράφουμε ό,τι έχουμε τραγουδήσει και στο πεντάγραμμο. Αν υπάρχει καινούριο υλικό, όπως μια καινούρια νότα, συνδέουμε το γνωστό με το καινούριο κατά τη διάρκεια του αντίλαλου.
Παράδειγμα: (η κάθε φράση επαναλαμβάνεται από το «βουνό», και αν χρειαστεί την ξαναλέμε, σε αντίλαλο, όσο και όπως εμείς κρίνουμε πως έχει ειπωθεί σωστά και μπορούμε να προχωρήσουμε) «Καλημέρα σου βουνό», «Σολ Σολ Μι Μι Σολ Σολ Μι», «Σολ Μι, κατεβαίνω», «Μι Σολ, ανεβαίνω», «Μι Σολ Λα, πιο ψηλά», «Λα Σολ Μι, και γυρνώ», ….. «Μι Ρε Μι Μι Ρε» (Ρε: καινούρια νότα), «Κρέμεται πιο χαμηλά», «Μι Ρε Μι Μι Ρε», «Γιάννη κάτσε πιο σωστά» (ουπς!-εδώ η ομάδα εμψυχώνεται και τραγουδά με όλο της τον ενθουσιασμό! Αν, δε, συνεχίσω και με τη Μαρίνα ή τον Μηνά, είναι έτοιμοι για όλα-με μέτρο όμως, γιατί, όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι παθόντες, είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙ έτοιμοι για όλα!)

Η παραπάνω τεχνική, καθώς έχει ξεκινήσει ως παιχνίδι, είναι αγαπητή στα παιδιά. Από δω και στο εξής, όταν θέλουμε να την επαναλάβουμε αρκεί να πούμε τη μαγική λέξη: «αντίλαλος, πρώτα εγώ, μετά εσείς», ή «πάμε, βουνό». Ένα από τα βασικότερα πλεονεκτήματα είναι πως κερδίζουμε χρόνο. Τα παιδιά μέσω της μίμησης επαναλαμβάνουν και μαθαίνουν βιωματικά, μπαίνουν στο νόημα αμέσως όταν έρθει η ώρα του γραπτού κειμένου. Τα σύμβολα της φωνομιμικής Κόνταλυ, τα οποία συνοδεύουν το είδος αυτό του …απαντητικού σολφέζ, όχι μόνο συντελούν στην κατανόηση του τονικού ύψους, αλλά και προετοιμάζουν για την ανάγνωση της μελωδίας από το πεντάγραμμο. Είναι βασικό να τα χρησιμοποιούμε, ακόμα κι αν δεν ακολουθούμε τη μέθοδο Κόνταλυ στη διδασκαλία μας. Στο πι και φι, η τάξη έχει μάθει να τραγουδά μια μελωδία σολφέζ, ή τα λόγια ενός τραγουδιού από έξω (ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μάθουν ένα κάπως πιο δύσκολο τραγούδι για μια γιορτή, και όχι μόνο).

Αντίλαλος, λοιπόν, και καλή διασκέδαση!